سنگ صبور

ز جمله آیین های این جشن ۵ روزه ، که در شمار روزهای سال و ماه و کار نبود ، برای شوخی و سرگرمی حاکم و امیری انتخاب می کردند که رفتار و دستورهایش خنده آور بود و در پایان جشن از ترس آزار مردمان فرار می کرد . ابوریحان از مردی بی ریش یاد می کند که با جامه و آرایشی شگفت انگیز و خنده آور در نخستین روز بهار مردم را سرگرم می کرد و چیزی می گرفت .

از برگزاری رسم میر نوروزی ، تا لااقل ۷۰ سال پیش آگاهی داریم . بی گمان کسانی را که در روزهای نخست فروردین ، با لباس های قرمز رنگ و صورت سیاه شده در کوچه و گذر وخیابان می بینیم که با دایره زدن و خواندن و رقصیدن مردم را سرگرم می کنند  بازمانده شوخی ها و سرگرمی های انتخاب « میر نوروزی » و « حاکم پنج روزه » است که تنها در روزهای جشن نوروزی دیده می شوند و آنان در شعرهای خود می گویند : « حاجی فیروزه ، عید نوروزه ، سالی چند روزه » .

جشن نوروز دست کم یک یا دو هفته ادامه دارد . ابوریحان بیرونی مدت برگزاری جشن نوروز را پس از جمشید یک ماه می نویسد : « چون جم درگذشت پادشاهان همه روزهای این ماه را عید گرفتند . عیدها را شش بخش نمودند : ۵ روز نخست را به پادشاهان اختصاص دادند ، ۵ روز دوم را به اشراف ، ۵ روز سوم را به خادمان و کارکنان پادشاهی ، ۵ روز چهارم را به ندیمان و درباریان ، ۵ روز پنجم را به توده مردم و ۵ روز ششم را به برزگران . ولی برگزاری مراسم نوروزی امروز ، دست کم از پنجه و « چهارشنبه آخر سال » آغاز می شود و در « سیزده بدر » پایان می پذیرد . ازآداب و رسوم کهن پیش از نوروز باید از پنجه ، چهارشنبه سوری و خانه تکانی یاد کرد .