مبدع جنگ‌های پارتیزانی
سورنا (سورن پهلو)
یکی از سرداران بزرگ و نامدار
تاریخ در زمان اشکانیان است که سپاه ایران را در نخستین جنگ با رومیان فرماندهی و
رومی‌ها را که تا آن زمان در همه جا پیروز بودند، برای اولین بار با شکستی سخت و
تاریخی روبه‌رو کرد. وی از خاندان سورن، یکی از هفت خاندان معروف ایرانی (در زمان اشکانیان
و ساسانیان) بود. سورن در زبان فارسی پهلوی به معنی نیرومند است.
ژول سزار، پومیه و کراسوس سه نفر از سرداران و فرمانروایان
بزرگ روم بودند که سرزمین‌های پهناوری را که به تصرف دولت روم در آمده بود، به طور
مشترک اداره می‌کردند. آنها تصمیم حمله به ایران را می‌گیرند. کراسوس، فرمانروای بخش
شرقی کشور روم آن زمان، یعنی شام بود و برای گسترش دولت روم در آسیا، قصد حمله به
ایران و هند را داشت.
ارد پادشاه اشکانی، سورنا سردار نامی ایران را مأمور جنگ با
کراسوس و دفع یورش رومی‌ها کرد. نبرد میان دو کشور در سال ۵۳ پیش از میلاد در جلگه‌های
میانرودان و در نزدیکی شهر حران یا کاره روی داد. در جنگ حران، سورنا با یک نقشه
نظامی ماهرانه و به یاری سواران پارتی که تیراندازان چیره‌دستی بودند، توانست یک‌سوم
سپاه روم را نابود و اسیر کند. کراسوس و پسرش فابیوس در این جنگ کشته شدند و تنها
شمار اندکی از رومی‌ها موفق شدند فرار کنند.
روش نوین جنگی سورنا، شیوه جنگ و گریز بود. این سردار ایرانی
را پدیدآورنده جنگ پارتیزانی (جنگ به روش پارتیان) در جهان می‌دانند. ارتش او
دربرگیرنده زره‌پوشان اسب‌سوار، تیراندازان، نیزه‌داران، شمشیرزنان و پیاده‌نظام
همراه با شترهایی با بار مهمات بود.
جنگ حران که نخستین جنگ بین ایران و روم به شمار می‌رود، دارای
اهمیت بسیار در تاریخ است، زیرا رومی‌ها پس از پیروزی‌های پی‌درپی برای اولین‌بار
در جنگی شکست بزرگی خوردند
