درویش :
واژهٔ پارسی «درویش» از ریشهای باستانی و برگرفته از واژهای نیاایرانی است که در اوستایی به صورت «دریگو-» (-drigu) به معنای «نیازمند، گدا» است.
این واژهٔ ایرانی احتمالاً با واژهٔ سانسکریت ودایی «آدریگو-» (-adhrigu) همریشه باشد که صفتی با معنای نامشخص است که به ایزدانگوناگونی اضافه شدهاست.
این واژهٔ ودایی احتمالاً به صورت «آ-دریگو-» (-a-dhrigu) واکافت میشود که «نا دریگو» خواهد شد، شاید به معنای «نا فقیر»، بهمعنای «غنی». ش
وجود این همریشهٔ ودایی نشان میدهد که بنیاد فقرای مقدس آنقدر در میان هندو-ایرانیان اهمیت داشته که در ایران آینده به صورت تاریخی در شکل برادری درویشی و نیز در هند در شکل مکتاب مختلف سنیاسیان (sannyasis) وجود داشتهاست.
هرچندکه واژهشناسی این واژه از دیدگاه زبان فارسی نو مشخص نیست، اما تلاشهایی برای تفسیرپذیری اجزای واژه بر پایهٔ واژههای معاصر و بر پایهٔ مفاهیم عرفانی صوفیگری نیز صورت گرفتهاست.
از آنجا که «در» در فارسی به معنای درب بوده، پس گفته میشود که «درویش» بهصورت تحتالفظی بهمعنای «بازکنندهٔ در» معنی خواهد شد.
از سوی دیگر برخی اصل واژه را «درویز» دانسته که «ز» به «ش» معجمه تبدیل شده و اصل واژه «درآویز» بوده به معنای کسی که هنگام گدایی از درمیآویزد (در را میگیرد) بنابراین گدا را درویش گفتهاند.
برخی دیگر از پژوهشگران گفتهاند که اصل واژهٔ درویش، «دریوز» بوده که «ی» و «و» جابجا شدند و به «درویز» تبدیل شد، و «ز» نیز به «ش» تبدیل شد، و یوز از یوزیدن به معنای جستجو کردن میباشد.
این واژهٔ فارسی همچنین در برخی زبانها به معنای «زاهد، ریاضتکش» نیز آمدهاست، مثلاً در زبان اردو، darwaishana thabiyath به معنای «خلقوخوی زاهدانه و مرتاضی» است.
این واژه در ترکی به صورت «دِرویش» آمدهاست.
دامنهٔ رواج این واژه تا آنجا پیش رفته که تا شمال آفریقا نیز رسیدهاست،
برای مثال در زبان قبائلی، «آدِرویک» (Aderwic) به معنای مجنون میباشد.
همچنین واژه درویش یا (ده روێش) در زبان کردی، لهجه هورامی به معنای در خود بودن است.
به گفته دراویش اولین درویش قنبر غلام مولا بوده که در آن آئین به نامهای دیگری منسوب گردیدهاست.
چله نشینی دراویش:
چله گرفته شده از عدد چهل به معنای چهل روزی است که دراویش به عبادت و ریاضت میپردازند.
اینکار با هدف تزکیه نفس انجام میشود، کسی که چله نشینی میکند، در این مدت به اصطلاح ترک حیوانی یعنی ترک فراوردههای حیوانی میکند
دراویش در ایران، بزرگترین اقلیت مذهبی به حساب میآیند.
۲۰ سلسله دراویش در ایران شناسایی شدهاست.
درویشان طریقت و روشهای دیگری را برای عبادت برگزیده اند که از سوی مقامات جمهوری اسلامی به عرفانهای نوظهور اطلاق میشود.