یکی از قدیمیترین گیاهان دارویی است که در ایران و جهان از آن برای مصارف گوناگون دارویی، غذایی و بهداشتی استفاده میشود.
این گیاه به صورت وحشی در جنگلهای کمدرخت در حاشیه جویبارها و گودالها میروید.
قسمت مورد استفاده این گیاه، ریشه آن است و معمولا از ریشه گیاهی که بیش از ۳سال عمر دارد، استفاده میشود. سنبل الطیب پس از خشک شدن به رنگ قهوهای درمیآید و طعم آن تلخ ولی خوشبو و معطر است و عطر آن پس از خشک شدن، بیشتر میشود.
بوی مطبوع این گیاه به قدری است که گربه آن را از فواصل دور هم تشخیص میدهد و به طرف آن میرود؛ به همین علت، به این گیاه علف گربه نیز میگویند.
تاثیر دارویی ریشه تازه این گیاه، ۳برابر خشک شده آن است. سنبل الطیب باید در حرارت کم خشک شود زیرا حرارت بالا تمام اثر دارویی آن را از بین میبرد. یکی از مهمترین خواص دارویی این گیاه خاصیت آرامبخش بودن آن است.
سنبل الطیب با داشتن خاصیت ضدتشنج در رفع ناراحتیهای عصبی و کاهش صرع نیز مفید است.
دلهره، تشویش و نگرانی را تا حد زیادی از بین میبرد و جایگزین خوبی برای قرصها و داروهای آرامبخش است.
مقدار ۲تا۴ گرم سنبلالطیب را- که قبلا کوبیده شده باشد- در یک لیوان آب جوش ریخته به مدت نیم ساعت باقی بگذارید تا دم بکشد سپس آن را صاف کرده و روزی ۳ بار، هر بار یک فنجان میل کنید. این نوشیدنی معالج تمام حالات عصبی،سرگیجه ، ناآرامیهای عصبی، ضدترس شبانه اطفال و آرامبخش بسیار خوبی برای کارهای فکری زیاد است.
) گرد سنبل الطیب: ریشه سنبل الطیب را خرد کرده و در حرارت ۴۰ درجه خشک کنید. سپس آنرا آسیاب کنید و از الک ریز در کنید. گرد آن به عنوان ضد تشنج به کار می رود. مقدار مصرف آن ۵-۱۰ گرم در روز است.
۲) مخلوط سنبل الطیب: ۴ گرم گرد ریشه سنبل الطیب را با ۴ گرم رازیانه و ۴ گرم قند سائیده و مخلوط کنید،این مخلوط را چهار قسمت کرده و در طول روز به فواصل مساوی بخورید.
۳)تنتور والریان: ۱۰۰ گرم ریشه سنبل الطیب را خرد کرده و در نیم لیتر الکل طبی ۶۰ درجه بریزید و بگذارید بماند. هر روز چند بار آن را بهم بزنید و پس از ۱۵ روز آنرا صاف کرده و در شیشه دربسته نگهداری کنید .مقدار مصرف آن ۱۰-۳۰ قطره می باشد.
● مضرات
چون سنبل الطیب برای کلیه مضر است باید آنرا با کتیرا خورد.