مهدعلیا مادر زنش دشمن سرسخت امیر کبیر



«میرزا محمد تقی‌خان فراهانی»(زاده: ۱۱۸۶، درگذشته:۲۰ دی ۱۲۳۰)در روستای هزار وه ار توابع اراک متولد شد .

نام پدرش کربلایی قربان و آشپز  قائم مقام فرهانی بود .

نام مادرش فاطمه  و عمری طولانی داشت و مرگ هر دو فرزندش محمد تقی و محمد حسن را دید .

وی در خانه قائم مقام تربیت شد و در جوانی توانست سمت منشی گری قائم مقام را بدست آورد .

مشهور به امیرکبیر، یکی از صدر اعظم های ایران در زمان ناصرالدین شاه قاجار بود .

امیر کبیر دو بار ازدواج کرد اولین ازدواج با جان جان خانم و دومین همسرش یگانه خواهر تنی ناصرالدین شاه بود .

اصلاحات امیرکبیر اندکی پس از رسیدن وی به صدارت آغاز گشت و تا پایان صدارت کوتاه او دنبال شد.

مدت صدارت امیر کبیر ۳۹ ماه بود. وی بنیان‌گذار دارالفنون بود که برای آموزش دانش و فناوری‌های نو به فرمان او درتهران  پایه‌گذاری شد. هم‌چنین انتشار روزنامهٔ وقایع اتفاقیه   از جمله کارهای وی به‌شمار می‌آید.

امیرکبیر پس از این که با دسیسهٔ اطرافیان شاه از جایگاه خود برکنار و به کاشان  تبعید شد، درحمام فین  به دستور ناصرالدین شاه به قتل رسید. پیکر وی در شهر کربلا به خاک سپرده شده‌است.


امیرکبیر در دوران صدراعظمی خود بارشوه خواری  به مبارزه برخاست.

او دستور داد دریافتی‌های بی‌حساب و قطع مواجب بی‌جهتی که از دستگاه‌های دولتی می‌گرفتند؛ قطع شود.

وی حقوق شاه را کاهش داد و ماهانه به دوهزار تومان رسانید و قرار گذاشت که هر ماه به او کارسازی کنند.

وی مواجب بی‌حسابی که حاج میرزا آقاسی برقرار کرده بود، قطع کرد. وی سروسامانی به قوانین مالیاتی داد و صورت عواید و مخارج آن را تعدیل کرد.تیولدارانی  که حق دیوان را نمی‌دادند، امیر تیول آن‌ها را ضبط کرد.


اصلاحات امیر کبیر

امیرکبیر، دستور داد که رسم  قمه کشی و لوطی بازی از شهرها و راه‌ها برداشته شود. وی حمل اسلحه ی سرد و سلاح گرم را ممنوع کرد. او حقوق زیاد درباری‌ها و شاهزاده‌ها را کم کرد

امیرکبیر دستور داد ۴۰قراولخانه  در نقاط مختلف دارالخلافه (تهران) دایر شود. وی همچنین برای هر قراولخانه، ۱۲ نگهبان تعیین کرد

امیرکبیر به اصلاح وضع چاپارخانه دولتی پرداخت به صورتی‌که آماده حمل ونقل  محصولات پستی به اقصی نقاط کشور گرد


امیرکبیر، مشق و دروس ارتشیان و تسلیحات آن‌ها و برکشیدن صاحب‌منصبان بی‌طرف و نهادن شغل و سمت در مقابل افراد و حذف مشاغل بی‌فایده در نظام سازمانی را پایه‌گذاری کرد.

رسم بخشیدن مناصب بی‌شغل را برانداخت و معیار ترفیع صاحب‌منصبان، شایستگی ایشان گشت. او برای تامین باروت ارتش تعدادی کارگاه تولید باروت در کشور ایجاد کرد از جمله در برغان و روستای ورده او چند بار برای سرکشی به این کارگاه‌ها به این نقاط سفر کرد. مهمات‌سازی در زمان او رشد کرد وتوپریزی و باروت سازی تبریز  دوباره رونق گرفت. وضع لباس ارتش مرتب و منظم شد. به دستور وی لباس سربازان از پارچه ایرانی بود.


حضور امیرکبیر در دربار ناصرالدین‌شاه همواره مورد مخالفت تعدادی از نزدیکان شاه از جمله مهد علیا مادر شاه، اعتمادالدله و میرزا آقا خان آغاسی  قرار داشت؛ چنان که تلاش‌های این عده سرانجام منجر به صدور حکم عزل امیرکبیر از مقام خود گردید. برخی از درباریان که او را مخالف منافع خود می‌دیدند، تهمت زدند که امیرکبیر داعیه سلطنت دارد.


در روز ۲۰ آبان ۱۲۳۰ (دو ماه قبل از روز قتل امیرکبیر) ناصرالدین شاه با ارسال این دستخط، او را از صدارت عزل کرد.


چون صدارات عظمی و وزارت کبری زحمت زیاد دارد و تحمل این مشقت برای شما دشوار است شما را از آن کار معاف کردیم، باید به کمال اطمینان مشغول امارت نظام باشید.


سرانجام امیرکبیر در روز  20 دی 1230 در حمام فین  کاشان به قتل رسید. رگ‌های دست و پاهایش را گشودند و پس از مدتی خون‌ریزی علی خان فراش به میر غضب اشاره‌ای کرد. میرغضب با چکمه به میان دو کتف امیر کوبید. چون امیر به زمین در غلطید دستمالی در گلویش کرد تا جان داد. فراش به سرعت برخاست و گفت دیگر کاری نداریم. وی و همراهانش با اسبان تند رو به تهران بازگشتند.


روزنامه وقایع اتفاقیه سه روز پس از قتل امیرکبیر نوشت:«میرزا تقی خان احوال خوشی ندارد و صورت و پاهایش ورم کرده است». دو روز بعد در خبری کوچک نوشته شد: «میرزا تقی خان که سابقاً امیرنظام و شخص اول این دولت بود شب سه‌شنبه در کاشان وفات یافت.»