سنگ صبور

حکیم غیاث الدین ابوالفتح عمر بن ابراهیم خیام نیشابوری، به خیامی و خیام نیشابوری و خیامی ال نیشابوری هم نامیده شده است. او فیلسوف، ریاضی دان، طبیب و ستاره شناس بزرگ و دانشمند مشهور ایرانی در اواخر قرن پنجم و اوایل قرن ششم هجری در دوره سلجوقی است.فقه را در میان سالی در محضر امام موفق نیشابوری آموخت؛ حدیث، تفسیر، فلسفه، حکمت و اخترشناسی را فرا گرفت.برخی نوشته اند که او فلسفه را مستقیماً از زبان یونانی فرا گرفته بود.
در حدود سال 449 تحت حمایت و سرپرستی ابوطاهر، قاضی القضات سمرقند، کتابی درباره معادله های درجه سوم به زبان عربی نوشت تحت نام رساله فی البراهین علی مسائل الجبر و المقابله.با نظام الملک طوسی رابطه ای نیکو داشت، این کتاب را پس از نگارش به خواجه تقدیم کرد.
پس از این دوران خیام به دعوت سلطان جلال الدین ملکشاه سلجوقی و وزیرش نظام الملک به اصفهان می رود.خیام به دستور ملک شاه سلجوقی و به کمک چند نفر از ستاره شناسان روزگار خود تقویم را اصلاح کرد و آن را بر مبنای علمی تازه ای تنظیم کرد( تقویم جلالی) که تقویم فعلی ایرانیان بر آن استوار است.اما پس از مرگ ملکشاه کاری نیافت.در این دوران خیام به عنوان اختر بین در دربار خدمت می کرد هرچند به اختربینی اعتقاد نداشت.در همین سال ها (456) مهم ترین و تأثیرگذارترین اثر ریاضی خود را با نام " رساله فی شرح مااشکل من مصادرات اقلیدس" را می نویسد و در آن خطوط موازی و نظریه نسبت ها را شرح می دهد.
پس از درگذشت ملکشاه و کشته شدن نظام الملک، خیام مورد بی مهری قرار گرفت و کمک مالی به رصدخانه قطع شد.بعد از سال 479 اصفهان را به قصد اقامت در مرو که به عنوان پایتخت جدید سلجوقیان انتخاب شده بود، ترک کرد.
پیش از کشف رساله خیام در جبر، شهرت او در مشرق زمین به واسطه اصلاحات سال و ماه ایرانی و در غرب به واسطه ترجمه رباعیاتش بوده است.اگر چه کارهای خیام در ریاضیات ( به ویژه در جبر) به صورت منبع دست اول در بین ریاضی دانان اروپایی سده 19 میلادی مورد استفاده نبوده است، می توان رد پای خیام را به واسطه طوسی در پیشرفت ریاضیات در اروپا دنبال کرد.قدیمی ترین کتابی که از خیام اسمی به میان آورده و نویسنده آن هم عصر خیام بوده، نظام عروضی مؤلف« چهار مقاله» است. ولی او خیام را در ردیف منجمان ذکر می کند و اسمی از رباعیات او

نمی آورد.
خیام در مقام ریاضی دان و ستاره شناس تحقیقات و تألیفات مهمی دارد.از جمله آنها " رساله فی البراهین علی مسائل الجبر و المقابله" است که در آن از جبر عمدتاً هندسی خود برای حل معادلات درجه سوم استفاده می کند.او معادلات درجه دوم را از روش های هندسی اصول اقلیدس حل می کند و سپس نشان می دهد که معادلات درجه سوم با قطع دادن مخروط ها با هم قابل حل هستند. مسلم است که خیام در رساله هایش از وجود جواب های منفی و موهومی در معادلات آگاهی نداشته است و جواب صفر را نیز در نظر نمی گرفته است. کتاب " نوروزنامه" به خیام نسبت داده شده است.اما او آثار علمی خود را به عربی تألیف می کرد و اندیشه ها و افکار فلسفی اش را در قالب اشعاری کوتاه به نام رباعی می سرود.
مرگ خیام را میان سال های 517-520 هجری می دانند که در نیشابور اتفاق افتاد.مقبره وی هم اکنون در شهر نیشابور، در باغی که آرامگاه امامزاده محروق در آن واقع می باشد، قرار گرفته است.

اما تازه ترین خبرها در مورد ولادیمیر پوتین و زندگی شخصی‌اش این بار از دنیای هیجان‌انگیز ورزش و شکار وارد جهان ادبیات و مطالعه شده است؛ به گونه‌ای که رسانه‌های خبری از علاقه زیاد نخست‌وزیر روسیه به اشعار و آثار فیلسوف و شاعر ایرانی، حکیم عمرخیام خبر داده‌اند.